پس از نبرد و رزم پهلوانی قادسیه و کشته شدن سپهسالار ایران ' رستم فرخزاد ' به دست اعراب که توفان شن بر سپاهیان ایران فرو ریخت و مایه شکستشان شد، نیروهای رزمنده ایران پراکنده شدند. یزدگرد سوم شاه ایران، به امید فراهم کردن نیروهای کار آمد و پیکارجوی تازه، تلاشی همه سویه را آغاز کرد. میان نبرد قادسیه تا نهاوند، چهار ماه به درازا کشید. عمرابن خطاب در این میانه نامه ای به شاهنشاه ایران می فرستد که پاسخی دریافت می کند. او در این نامه یزدگرد را به خداپرستی و دست کشیدن از آتش پرستی و روی آوردن به خدای تازیان به نام 'الله و اکبر' و پذیرفتن دین اسلام فرا می خواند.
متن نامه عمربن الخطاب ، به یزدگرد سوم
بسم الله الرحمن الرحیم
از: عمربن الخطاب خلیفه مسلمین
به: یزدگرد سوم شاه فارسی
ن آینده خوبی برای تو و ملتت نمی بینم، مگر اینکه پیشنهاد من را قبول کرده و بیعت نمایی. زمانی سرزمین تو بر نیمی از جهان شناخته شده حکومت می کرد لیکن اکنون چگونه افول کرده ؟ ارتش تو در تمام جبهه ها شکست خورده و ملت تو محکوم به فناست. من راهی را برای نجات به تو پیشنهاد می کنم. شروع کن به عبادت خدای یگانه، یک خدای واحد، تنها خدایی که خالق همه چیز در جهان است ما پیغام او را برای تو و جهان می آوریم به ملتت فرمان ده که آتش پرستی را که کذب می باشد، متوقف کنند و به ما بپیوندند، برای پیوستن به حقیقت .
الله خدای حقیقی را بپرستید، خالق جهان را، الله را پرستش نمایید و اسلام را به عنوان راه رستگاری خود قبول کنید اکنون به راههای شرک و پرستشهای کذب پایان ده و اسلام بیاورید تا بتوانید الله اکبر را به عنوان ناجی خود قبول کنید. با اجرای این تو تنها راه بقای خود و صلح برای پارسیان را پیدا خواهی نمود، اگر تو بدانی چه چیز برای پارسیان بهتر است تو این راه را انتخاب خواهی کرد، بیعت تنها راه می باشد .
الله اکبر - خلیفه مسلمین عمربن الخطاب
یزدگرد سوم ، شاهنشاه ایران به او چنین پاسخ می دهد
به نام اهورا مزدا، آفریننده جان و خرد
از سوی شاهنشاه ایران، یزدگرد به عمرابن خطاب خلیفه تازیان
تو در این نامه ما ایرانیان را به سوی خدای خود که 'الله اکبر' نام داده اید، می خوانید و از روی نادانی و بیابان نشینی، خود بی آنکه بدانید ما کیستیم و چه می پرستیم، می خواهید که به سوی خدای شما بیاییم و 'الله اکبر' پرست شویم.
شگفتا که تو در پایه خلیفه عرب نشسته یی ولی آگاهیهای تو از یک عرب بیابان نشین فراتر نمی رود. به من پیشنهاد می کنی که خدا پرست شوم. ای مردک، هزاران سال است که آریاییان در این سرزمین فرهنگ و هنر، یکتا پرست می باشند و روزانه پنج بار به درگاهش نیایش می کنند. هنگامی که ما پایه های مردمی و نیکو ورزی و مهربانی را در سراسر جهان می ریختیم و پرچم ' پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک ' را در دست داشتیم، تو و نیاکانت در بیابانها می گشتید و مار و سوسمار می خوردید و دختران بیگناهتان را زنده به گور می کردید.
تازیان که برای آفریده های خدا ارزشی نمی شناسند و سنگدلانه آنها را از دم تیغ می گذرانند و زنان را آزار می دهند و دختران را زنده به گور می کنند و به کاروانها می تازند و به راهزنی و کشتار و ربودن زن و همسر مردم دست می زنند، چگونه مارا که از همه این زشتیها بیزاریم، می خواهند آموزش خدا پرستی بدهند؟
به من می گویی که از آتش پرستی دست بردارم و خدا پرست شوم؟ ما مردم ایران، خدا را در روشنایی می بینیم. فروغ و روشنایی تابناک و گرمای خورشیدی آتش در دل و روان ما، جان می بخشند و گرمی دلپذیر آنها، دلها و روانهای ما را به یکدیگر نزدیک می کنند تا مردم دوست، مهربان، مردم دار، نیکخواه باشیم و رادی و گذشت را پیشه سازیم و پرتو یزدانی را در دلهای خود همواره زنده نگهداریم.
خدای ما 'اهورا مزدای' بزرگ است و شگفت انگیز است که تازه شما هم او را خواسته اید نام بدهید و 'الله و اکبر' را برای او بر گزیده اید و او را به این نام صدا می کنید. ولی ما با شما یکسان نیستیم، زیرا ما به نام 'اهورا مزدا' مهرورزی و نیکی و خوبی و گذشت می کنیم و به درماندگان و سیه روزان، یاری می رسانیم و شما به نام 'الله اکبر' خدای آفریده خودتان دست به کشتار و بدبختی آفرینی و سیه روزی دیگران می زنید.
چه کسی در این میان تبهکار است، خدای شما که فرما
سلام . متنی که نوشتید واقعاْ زیبا بود . هرچند که من هم یک مسلمان هستم ولی اعتقاد دارم دین دلیلی بر مهرورزی و نیک اندیشی و کردار شایسته است که همه باعث پیشرفت در جهت اصلاح امور مردم و همچنین ارتقا و تعالی ذاتی خود بشر است پس این دین به هر نام و به هر زبان که خوانده شود تا جایی که از سر آزادمردی و حق خواهی باشد زیبا است وگرنه هر ددمنشی می تواند ادای دینداری کند .
باسپاس